«يا أَ يُّها الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصّادِقِينَ»(توبه/119)

اى كسانى كه به آيين اسلام ايمان آورده‏ايد! تقوای الهی پیشه کنید و با صادقين همراه شويد.

«صدق» فقط وصف برای گفتار نیست بلکه عقیده، فکر و رقتار انسان هم متصف به وصف «صدق» می­شود. «صادق» کسی است که در قول، عمل، فکر و عقیده خود راست و درست است یعنی کسی که نه در عقیده و فکر او ناخالصی و انحرافی است، نه در عمل او کجی و عیبی دیده می­شود و نه گفتار او خلاف واقع است. بنابراین «صادقین» قلمرو عام و وسیعی دارد و هر کسی که در راه راست و درست حرکت کند و فکر و عقیده حقی داشته باشد را شامل می­شود لذا همراهی با چنین کسی طبق این آیه شریفه لازم است.

اما آیه شریفه، بوی اطلاق دارد یعنی دستوری را به صورت مطلق و بدون قید و شرط صادر کرده است. فرموده است؛ بر مؤمنین و افراد با تقوا لازم و واجب است همراهی مطلق و بدون قید و شرطی با «صادقین» داشته باشند.

 همراهی  مطلق عقلاً با کسی صحیح است که «صادق» مطلق باشد و «صادق» مطلق یعنی «معصوم».

«سلیم بن قیس هلالى» نقل مى کند: روزى امیر مؤمنان(علیه السلام) با جمعى از مسلمانان گفتگو می­کرد، از جمله فرمود: شما را به خدا سوگند مى دهم، آیا مى دانید: هنگامى که خدا آیه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصّادِقینَ» را نازل کرد و سلمان گفت: اى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) منظور از آن عام است یا خاص؟!
پیامبر(صلى الله علیه وآله)فرمود: مأمورین به این دستور، همه مؤمنانند، و اما عنوان صادقین مخصوص برادرم على(علیه السلام)، و اوصیاء بعد از او تا روز قیامت است؟

هنگامى که على(علیه السلام) این سؤال را کرد، حاضران گفتند: آرى این سخن را از پیامبر(صلى الله علیه وآله)شنیدیم.(كمال الدين، ص 262، ينابيع الموده، ص 115 و غايةالمرام، ج 3، ص 53)

روایات متعددی در منابع شیعه و سنی مصداق صادقین در این آیه شریفه را به طور واضح بیان فرموده است از جمله:

1-     «عن برید بن معاویة العجلی قال: سألت ابا جعفر(ع) عن قول الله عز وجل: «اتقوا الله و کونوا مع الصادقین»قال: إیانا عنی؛» : «برید بن معاویه نقل می کند که حضرت امام باقر(ع) درباره آیه«اتقوا الله و کونوا مع الصادقین» (توبه:119) پرسیدم و آن حضرت(ع) فرمود: (خداوند در این آیه) ما را قصد نموده است.» (اصول کافی، ج1، ص208، حدیث2)

2-      «عن الامام الباقر(ع) فی قوله:«یا أیها الذین آمنوا اتقوا الله و کونوا مع الصادقین» قال: مع علی بی ابی طالب(ع)؛»: « حضرت امام باقر(ع) درباره آیه« یا أیها الذین آمنوا اتقوا الله و کونوا مع الصادقین » فرمود: (یعنی) با علی بن ابی طالب(ع) (باشید).» (الامالی، شیخ طوسی، ص255ـ 256، حدیث461)

3-      «عن ابن عباس رضی الله عنهما قال: الصادقون فی هذه الآیة محمد صلی الله علیه و آله و اهل بیته» : «از ابن عباس(ره) روایت شده است که گفت: منظور از صادقین در این آیه ـ محمد صلی الله علیه و آله و سلم ـ و اهل بیت آن حضرت(ص) است.» (ینابیع المودة، شیخ سلیمان قندوزی حنفی، ج1، ص141)

4- «عن الباقر و الرضا رضی الله عنهما قالا: الصادقون الائمة من اهل البیت» : «از امام باقر و امام رضا ـ رضی الله عنهما ـ روایت شده است که فرمودند:(منظور از صادقین) امامان از اهل بیت هستند.» (ینابیع المودة، شیخ سلیمان قندوزی حنفی، ج1، ص141)

5- «عن جعفربن محمد(ع) فی قوله«اتقوا الله و کونوا مع الصادقین» قال:(یعنی مع) محمد و علی» : «از امام باقر(ع) روایت شده است که درباره آیه «مع الصادقین» فرمود: یعنی با محمد و علی باشید.» (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج1، ص259، حدیث 350)

6- «عن ابن عباس فی قوله «اتقوا الله و کونوا مع الصادقین»(قال) نزلت فی علی بن ابی طالب خاصة» : «از ابن عباس روایت شده است که درباره آیه «مع الصادقین» گفت: این آیه درباره علی بن ابی طالب(ع) به طور خصوصی نازل شده است.» (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج1، ص260، حدیث351)

7- «عن ابن عباس فی هذه الآیة «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و کونوا مع الصادقین» قال: مع علی و اصحاب علی» : «از ابن عباس(ره) روایت شده است که درباره آیه «مع الصادقین» گفت: (یعنی) با علی و اصحاب علی(ع) باشید.» (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج1، ص260، حدیث352)

8- «عن ابی جعفر(ع) هو الباقر(ع) فی قوله«و کونوا مع الصادقین» قال: مع آل محمد علیهم السلام» : «از امام باقر(ع) روایت شده است که درباره آیه «مع الصادقین» فرمود:(یعنی) با آل محمدـ علیهم السلام ـ باشید. (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج1، ص260، حدیث352)

9- «عن عبدالله بن عمر(فی قوله تعالی) «اتقوا الله» قال: أمر الله اصحاب محمد بأجمعهم أن یخافوا الله ثم قال لهم:«کونوا مع الصادقین» یعنی محمدا و اهل بیته» : «از عبدالله بن عمر روایت شده است که درباره سخن خداوند ـ اتقوا الله ـ گفت: خداوند به همه اصحاب محمد(ص) دستور داد که از خداوند بترسند و سپس خطاب به آنها فرمود: «کونوا مع الصادقین»؛ با صادقان یعنی با محمد و اهل بیت او(ص) باشید.» (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج1، ص262، حدیث357)

شاید بگوییم آن چه در این روایات ذکر شده مصداق خاص و اکمل صادقین است که همراهی با آن­ها واجب است اما در خصوص مصداق عام صادق یا به عبارتی صادق نسبی، تبعیت و همراهی با قول و عمل صادقانه او نیز مخالفت با امر این آیه نیست همچنان که از امام رضا علیه السلام نقل شده: « عن ابى الحسن الرضا عليه السلام قال: سئلته عن قول الله عز و جل «اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ» قال:الصادقون هم الائمة و الصديقون بطاعتهم »: «از امام رضا در مورد قول خداوند که می فرماید «اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ» سوال کردم، ایشان فرمود: صادقان ائمه و کسانی که در اطاعت آن­ها صادق هستند می­باشند(تفسیر نور الثقلین، ج2، ص280، حدیث 394)